Ќе ве интересира

Какво е влијанието на тетоважите врз ризикот од рак?

Студијата која ги разгледува податоците за близнаци покажа дека мастилото за тетоважи може да го зголеми ризикот од рак на кожата и лимфом. Причината за тоа е акумулацијата на мастило во лимфните жлезди, што доведува до многу нови прашања за долгорочното влијание на тетоважите врз здравјето, објави Универзитетот во Јужна Данска (СДУ).

– Луѓето обично многу размислуваат за тетоважите. Но, има една работа на која повеќето луѓе забораваат да размислуваат – какво влијание можат да имаат тетоважите врз нивното здравје. Што се случува со мастилото кога ќе влезе во кожата? Дали останува таму каде што е видливо или патува понатаму низ телото? – се наведува во соопштението.

Истражувањето, се додава, покажало дека мастилото не останува таму, туку продолжува да се движи кон лимфните јазли, каде што се акумулира.

Последиците од тетоважите ги испитувале истражувачите од Универзитетот во Јужна Данска со колегите од Универзитетот во Хелсинки. Тие го направиле тоа следејќи податоци за двојки близнаци од Данска, кои покажаа дека луѓето со тетоважи имаат поголема веројатност да бидат дијагностицирани со рак на кожата или лимфом.

Лимфните јазли се клучен дел од имунолошкиот систем, а мастилото за тетоважи завршува во нив. Научниците беа особено загрижени за можноста мастилото да предизвика хронично воспаление во лимфните јазли, што со текот на времето поттикнува абнормален раст на клетките и го зголемува ризикот од рак.

– Можеме да видиме честички од мастило како се акумулираат во лимфните јазли и да претпоставиме дека телото ги препознава како туѓа супстанција. Тоа значи дека имунолошкиот систем постојано се обидува да одговори на нив, а се уште не знаеме дали тоа ја ослабува функцијата на лимфните јазли и има други здравствени последици – вели Хенрик Фредериксен, професор на Универзитетот во Јужна Данска.

Анализирани се податоци од повеќе од 5.900 близнаци од Данска, како и модели на тетоважи кои биле споредувани со дијагнозите за рак.

– Уникатен аспект на нашиот пристап е споредбата на парови близнаци во кои еден има рак, но инаку споделува многу генетски и еколошки фактори. Ова води до подобар метод за истражување на влијанието на тетоважите врз ризикот од рак, рече Јакоб фон Борнеман Хјелмборг, професор по биостатистика на Универзитетот во Јужна Данска.

Студијата објавена во BMC Public Health, исто така, укажува на врската помеѓу големината на тетоважите, каде што големите тетоважи се сметаат за поголеми од вашата дланка, и ракот.

– Колку е поголема тетоважата и колку подолго е таму, толку повеќе мастило се акумулира во лимфните жлезди. Влијанието врз имунолошкиот систем треба подобро да се проучи за да се разберат механизмите на дејствување – вели Сигне Бедстед Клеменсен, професор на Универзитетот во Јужна Данска.

Таа додаде дека не забележале разлика меѓу боите на тетоважата и ракот, но тоа не значи дека бојата е незначителна.

– Од други студии знаеме дека боите можат да имаат штетни состојки. На пример, црвеното мастило најчесто предизвикува алергиски реакции. „Сето ова треба дополнително да се истражи“, рече таа.

Какво е влијанието на тетоважите врз ризикот од рак?

Комарците се штетни, но нивното тајно оружје може да спаси животи

Филмска вечер на „Aстерфест“

Што се случува во мозокот кога зборот ни е „на врвот на јазикот“?

Белата кожа кај Европејците станала вообичаена пред 1700 години

Се намалува животниот век на Европејците

Мистериозната „црна дупка“ на Пацификот предизвика реакции на интернет

Хроно исхраната не е диета туку посебен режим

Високата концентрација на хлор во водата го зголемува ризикот од рак

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

BidSvoj 2023 © Сите права задржани

By admin, 2 monthsMarch 5, 2025 ago

Сите

Комарците се штетни, но нивното тајно оружје може да спаси животи

Facebook-f

Youtube

Instagram

Tiktok

Linkedin

Комарците се штетни, но нивното тајно оружје може да спаси животи

Низ историјата, комарците биле синоним за досада, непријатност и опасност. Луѓето се ослободуваат од нив на секој можен начин – со спрејови, мрежи, па дури и генетски интервенции – бидејќи е познато дека пренесуваат сериозни болести како маларија, денга треска и вирусот Зика.

Меѓутоа, она што ги прави толку успешни во преживувањето може да биде и клучот за технолошките иновации кои би можеле да спасат животи. Нивната неверојатна способност да препознава звуци, дури и во бучни средини, може да направи револуција во откривањето и спасувањето на несреќи, известува Popular Mechanics.

Преосетливите антени на комарците им овозможуваат прецизно да ги филтрираат звуците и да реагираат само на оние што им се најважни, а истовремено да ги игнорираат другите, вклучително и постојаното зуење на нивните крила. Заинтригирани од овој феномен, научниците од Универзитетот Пердју, предводени од д-р Пабло Заватиери и д-р Зимен Бернал, детално ја истражиле структурата на антените од комарци и откриле дека тие би можеле да инспирираат развој на нови уреди за поништување бучава, сензори за звук, па дури и материјали за изолација на звук. Нивното истражување, објавено во списанието Acta Biomaterialia, покажа дека разбирањето како комарците детектираат одредени звуци и игнорираат други, може да има широка примена во технологијата.

Антените за комарци се состојат од два главни дела. Првата е главната антена, позната како флагелум, која се состои од повеќе сегменти покриени со долги, тенки сензорни влакна наречени фибрили. Овие влакна играат клучна улога во регистрирањето на звукот. Вториот дел е секундарниот сегмент, кој го содржи органот Џонстон – структура која се смета за најкомплексен механички чувствителен орган кај инсектите.

Кога звучниот бран ќе ја погоди антената, фибрилите и флагелумот почнуваат да вибрираат на одредени фреквенции, пренесувајќи ги вибрациите до органот Џонстон. Оттаму, сигналот се претвора во електрични импулси и се испраќа до мозокот на комарецот, овозможувајќи му прецизно да открие релевантни звуци дури и во бучни средини.

Научниците анализирале два вида комарци кои го користат слухот на сосема различни начини: Aedes aegypti и Uranotaenia lowii. Aedes aegypti, познати вектори на вирусите Зика и денга, го користат слухот за да препознаат потенцијални партнери. Мажјаците од овој вид внимателно го слушаат звукот на мавтање со крилјата на женките за да ги најдат и да се парат со нив. Од друга страна, Uranotaenia lowii го користи својот слух за да лови жаби. За разлика од другите комарци, женките од овој вид не бараат луѓе, туку се хранат со крвта на жабите, а за да ги најдат, ги слушаат звуците што ги испуштаат жабите додека повикуваат партнери.

Истражувањето покажа дека мажјаците од Aedes aegypti најсилно реагираат на звукот на женските крилја, дури и кога имало други звуци, додека мажите од Uranotaenia lowii останале речиси нечувствителни на звучни сигнали бидејќи користат феромони наместо да слушаат за да најдат женки. Женките Uranotaenia lowii беа најчувствителни на звуците на одредени видови жаби, додека женките Aedes aegypti имаа многу слаб одговор на звуците, бидејќи првенствено се потпираат на мирисот за да најдат домаќини со кои ќе се хранат. Овие податоци покажаа колку прецизно се приспособуваат антените против комарци на специфичните потреби на различни видови и колку ефикасно ги филтрираат неважните звуци.

Разбирањето на овој процес може да има значителна примена во технологијата. Научниците веруваат дека имитирањето на начинот на кој комарците ја игнорираат бучавата на нивните крилја, но слушаат одредени звуци, може да помогне да се развие нова генерација на сензори и материјали за изолација на звук. Оваа технологија би можела да игра клучна улога во ситуации кога точното слушање е од суштинско значење, како што се спасувачките операции за време на природни катастрофи.

„Во кризни ситуации – како што се земјотреси или други катастрофи – овие сензори би можеле да бидат непроценливи, бидејќи можат брзо да детектираат слаби сигнали за помош и да ги насочат спасувачите до оние кои се во опасност“, рече д-р Заватиери.

Замислете сензори способни да го препознаат тивкиот глас на личност затрупана под урнатините во бучна урбана средина. Или материјали кои можат да ја филтрираат несаканата бучава во простории со висока концентрација на луѓе, како што се болниците или контролните центри.

За да ја тестираат оваа идеја, научниците веќе почнаа да печатат модели на антени со 3Д во различни големини и материјали, испитувајќи кои структури и композиции најдобро функционираат за различни цели.

Иако комарците сè уште се едни од најомразените инсекти на планетата, нивната неверојатна способност да детектираат звук може да го промени начинот на кој луѓето пристапуваат кон технологијата за звук. Наместо само да ги сметате за искушенија, можеби е време да ги видите како инспирација за следната генерација на иновации. Следниот пат кога ќе слушнете досадно зуење на комарец во соба, запомнете дека токму овој инсект може да помогне да се спаси живот.

Комарците се зло за човештвото, но нивното тајно оружје може да спаси животи

Филмска вечер на „Aстерфест“

Што се случува во мозокот кога зборот ни е „на врвот на јазикот“?

Белата кожа кај Европејците станала вообичаена пред 1700 години

Се намалува животниот век на Европејците

Мистериозната „црна дупка“ на Пацификот предизвика реакции на интернет

Хроно исхраната не е диета туку посебен режим

Високата концентрација на хлор во водата го зголемува ризикот од рак

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

BidSvoj 2023 © Сите права задржани

By admin, 2 monthsMarch 4, 2025 ago

Сите

Што се случува во мозокот кога зборот ни е „на врвот на јазикот“?

Facebook-f

Youtube

Instagram

Tiktok

Linkedin

Што се случува во мозокот кога зборот е „на врвот на јазикот“?

Сите сме го доживеале тоа: среде разговор, сакате да кажете збор, име или наслов и… ништо. Знаете дека знаете – речиси можете да го почувствувате зборот – но тој едноставно не доаѓа. Овој феномен, познат како зборот „на врвот на јазикот“, е и фасцинантен и фрустрирачки. Но, што точно се случува во мозокот во овие моменти? Научниците го истражуваа ова прашање, откривајќи многу интригантни процеси, напиша Фредерик Бернар, професор по невропсихологија на Универзитетот во Стразбур .

– Кога зборот е „на врвот на јазикот“, повеќе делови од мозокот почнуваат да дејствуваат, работејќи на лоцирање на терминот што недостасува. Замислете група луѓе кои трескавично ја пребаруваат библиотеката за одредена книга. Слично на тоа, мозокот мобилизира одредени области за да помогне во ова пребарување. Особено три региони играат клучни улоги: предниот сингуларен кортекс, префронталниот кортекс и изолираниот кортекс, напиша тој, додавајќи:

– Предниот сингуларен кортекс и префронталниот кортекс се дел од мрежата одговорна за когнитивната контрола и извршуваат комплементарни улоги кога зборовите не се на дофат. Предниот сингуларен кортекс делува како надзорник, сигнализирајќи дека има конфликт: “Го знам овој збор, но не можам да се сетам на него!” Во меѓувреме, префронталниот кортекс ги проценува и проверува информациите што се појавуваат за време на пребарувањето, осигурувајќи се дека она што е пронајдено се совпаѓа со она што го барате. Инсулата, подлабок и помалку видлив регион на мозокот, придонесува за фонолошко пронаоѓање – помага да се пристапи до звуците што ги сочинуваат зборовите. Користејќи алатки како што е функционална магнетна резонанца (fMRI), истражувачите забележале како овие области на мозокот соработуваат во такви моменти. Како овие региони да соработуваат како колеги кои решаваат тежок проблем, ги здружуваат своите напори да го најдат зборот што недостасува.

Интересно е што ова фрустрирачко искуство станува се почесто како што старееме, вели Бернар.

– Истражувањата покажуваат дека делови од мозокот вклучени во пронаоѓањето зборови – особено предниот сингуларен кортекс и инсулата – имаат тенденција да атрофираат со текот на времето. Ова значи дека тие губат дел од нивната ефикасност, како некогаш недопрена библиотека која станува неорганизирана, со погрешно поставени книги и лошо означени полици. Како резултат на тоа, наоѓањето на „книгата“ или, во овој случај, зборот, станува потешко. На пример, истражувањето покажа дека кај постарите возрасни лица, инсулата е помалку активна за време на обидите за пронаоѓање зборови. Оваа намалена активност ја нарушува способноста за составување на фонолошките елементи на зборовите, со што се почести моментите кога зборот е „на врвот на јазикот“. Колку повеќе инсулата е под влијание на стареењето, толку е потешко да се пронајдат зборови кои инаку се познати, вели експертот.

Тој додава дека и покрај зголемената зачестеност со возраста, феноменот на зборови „на врвот на јазикот“ е сосема нормален.

– Сето ова ја покажува сложеноста на мозокот, дека дури и навидум едноставните задачи – како што е пронаоѓањето зборови – се потпираат на координирана акција на многу области на мозокот. Дополнително, постојат начини за ублажување на ефектите од стареењето на пронаоѓањето изгубени зборови. Една стратегија вклучува градење на она што научниците го нарекуваат когнитивна резерва – заштитен фактор зајакнат со интелектуални, физички и социјални активности. Оваа резерва помага да се подобри здравјето на мозокот и да се ублажи когнитивното стареење, што го олеснува наоѓањето зборови дури и додека старееме“, напишал Бернард.

Следниот пат кога некој збор ќе ви биде на врвот на јазикот, додаде тој, запомнете дека вашиот мозок работи напорно обидувајќи се да го пронајде.

– Делумни информации – како што се одредени звуци или поврзани зборови – може да се појават прво, што ќе ве охрабри да продолжите со пребарувањето. Ако зборот не ви падне на ум веднаш, направете пауза и обидете се повторно подоцна со чиста глава. Овие моменти се доказ за сложеноста и извонредната ефикасност на мозокот – заклучил тој.

Што се случува во мозокот кога зборот ни е „на врвот на јазикот“?

Белата кожа кај Европејците станала вообичаена пред 1700 години

Се намалува животниот век на Европејците

Мистериозната „црна дупка“ на Пацификот предизвика реакции на интернет

Хроно исхраната не е диета туку посебен режим

Високата концентрација на хлор во водата го зголемува ризикот од рак

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Зошто лажеме и зошто другите не лажат нас

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

BidSvoj 2023 © Сите права задржани

By admin, 2 monthsFebruary 26, 2025 ago

Сите

Белата кожа кај Европејците станала вообичаена пред 1700 години

Facebook-f

Youtube

Instagram

Tiktok

Linkedin

Белата кожа кај Европејците станала вообичаена пред 1700 години

Првите Европејци изгледале многу поинаку од многу популации со бела кожа кои живеат во Европа денес. Всушност, новото истражување сугерира дека светлата кожа е релативно нов феномен на европскиот континент.

Експертите од италијанскиот Универзитет во Ферара тврдат дека потемните тонови на кожата биле стандардни низ Европа за време на поголемиот дел од нејзината популација (96%).

Пред само 1.700 години, за време на моќното Римско Царство, светлата кожа не била толку честа како темната кожа, покажуваат доказите од ДНК.

Новата мапа базирана на овие наоди покажува како процентот на луѓе со различна боја на кожа се променил низ Европа од пред 45.000 години до пред 1.700 години. Светлите тонови на кожата првпат се појавиле во Шведска во мезолитскиот период, почнувајќи од пред околу 14.000 години, но тие биле ретки. Во бакарното и бронзеното доба (пред 7.000 до 3.000 години) имало континуирано зголемување на светлата пигментација, но потемните типови на кожа останале многу распространети.

Поместувањето кон полесна пигментација не беше линеарно во времето и просторот и беше побавно од очекуваното, велат истражувачите. Во железното време (пред 3.000 до 1.700 години), светлата кожа била речиси исто толку честа како темната кожа, особено во Северна и Централна Европа. Сепак, темната пигментација остана вообичаена во области како што се Италија, Шпанија и Русија.

Истражувачите ги анализирале античките геноми (целиот сет на инструкции за ДНК) на 348 лица кои живееле помеѓу 45.000 и 1.700 години. Речиси сите европски поединци имале темна пигментација во најраниот период (палеолит, пред 45.000 до 13.000 години) – само еден исклучок имал преодна боја на кожата. Наодите во врска со поединечни земји покажуваат многу сложени варијации, а некои трендови се чини дека се променија во следните периоди од античката историја.

Во неолитската Британија (почнувајќи околу 8.000 п.н.е.), мнозинството луѓе (околу 85%) биле со темна кожа. Меѓутоа, до бакарното доба (од околу 3.500 п.н.е.) односот помеѓу светлата и темната кожа бил 50/50. До бронзеното доба (2.000 до 500 п.н.е.), околу 50 проценти од Британците имале „средна“ боја на кожата, додека 25 проценти биле со светла кожа и 25 проценти темна кожа.

Французинките, од друга страна, имале приближно 65 проценти темна кожа за време на мезолитот (од пред околу 12.000 години), додека 35 проценти се класифицирани како светла кожа. До неолитскиот период, Франција имала околу 85 проценти темна кожа, а остатокот во преодна категорија, но 100 проценти светла боја во бронзеното време.

Научниците знаат дека современите луѓе (Хомо сапиенс) еволуирале во Африка, но го напуштиле тој континент пред 60-70 илјади години, стигнувајќи до Европа и Азија. Светлосната пигментација стана почеста бидејќи хомо сапиенсот мигрираше од Африка во региони со пониско ултравиолетово зрачење.

Раните Европејци еволуирале кон посветла кожа бидејќи морале да се прилагодат на континент со помалку сончева светлина. Посветлата кожа дозволува повеќе ултравиолетова светлина да навлезе, помагајќи му на телото да произведе витамин Д, кој е неопходен за силни коски и мускули. Од друга страна, потемната кожа, која содржи повеќе црно-кафеави пигменти, е подобро заштитена од оштетување од премногу сонце.

„Кога хомо сапиенсот мигрираше на север од Африка во Евроазија, режимот на селекција се промени и се појавија полесни фенотипови“, велат истражувачите.

Други фактори за ширење на посветли нијанси вклучуваат генетски нанос – промена на фреквенцијата на варијанта на ген поради случајност – како и миграција. На пример, ширењето на неолитските земјоделски популации низ Европа одигра клучна улога во промената на пигментацијата.

Иако претставува сложена слика за промената на бојата на кожата во однос на поединечните земји, студијата севкупно сугерира дека светлата кожа во Европа стана вообичаена многу подоцна отколку што се мислеше.

Белата кожа кај Европејците станала вообичаена пред 1700 години

Се намалува животниот век на Европејците

Мистериозната „црна дупка“ на Пацификот предизвика реакции на интернет

Хроно исхраната не е диета туку посебен режим

Високата концентрација на хлор во водата го зголемува ризикот од рак

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Зошто лажеме и зошто другите не лажат нас

„Вистинска храна“ – база на податоци оценува 50.000 преработени прехранбени производи

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

BidSvoj 2023 © Сите права задржани

By admin, 2 monthsFebruary 23, 2025 ago

Сите

Се намалува животниот век на Европејците

Facebook-f

Youtube

Instagram

Tiktok

Linkedin

Се намалува животниот век на Европејците

Животниот век на Европејците повеќе не се зголемува, а најголемото забавување се случило во Англија, покажуваат истражувањата. Експертите ја обвинуваат комбинацијата од лоша исхрана, физичка неактивност и зголемена дебелина, пишува The Guardian.

Во просек, годишниот пораст на очекуваниот животен век во Европа падна од 0,23 години помеѓу 1990 и 2011 година на 0,15 години помеѓу 2011 и 2019 година, според студијата објавена во списанието Lancet Public Health.

Од 20 испитани земји, падови се случија насекаде освен Норвешка. Зад Англија, првите земји со најалармантна ситуација се Северна Ирска, Велс и Шкотска.

„Оваа важна студија докажува дека превенцијата е клучот за поздраво општество, поради што е витален дел од 10-годишниот здравствен план на кој работиме заедно со британската влада“, рече Сара Прајс, директорка на англиската служба за јавно здравје NHS.

Таа додаде дека забавувањето на животниот век, особено поради кардиоваскуларните заболувања и ракот, укажува на итна потреба од посилна акција за сузбивање на клучните причинители на овие болести, а тоа се лошата исхрана, физичката неактивност и дебелината.

Студијата, спроведена од научници предводени од експерти од Универзитетот во Источна Англија, ги испитуваше промените во очекуваниот животен век во 20 европски земји од 1990 до 2021 година.

Еден од факторите што придонесе за забавување на животниот век секако беше пандемијата Ковид-19, велат експертите. Експертите посочуваат дека земјите каде што очекуваниот животен век е најмалку забавен, како Норвешка, Исланд, Шведска, Данска и Белгија, имаат помалку смртни случаи од срцеви заболувања и рак.

Водачот на истражувачкиот тим, Николас Стил, рече дека токму во овие земји здравствените политики на нивните влади придонеле за намалување на ризикот од срцеви заболувања. Како што е наведено, заклучоците од студијата укажуваат дека се потребни посилни владини политики за борба против дебелината и поттикнување на физичката активност.

„Ова е сеопфатна, долгорочна политика за заштита на населението од ризик, вклучително и ангажирање на прехранбената индустрија за да се подобри производството и да се направи исхраната на нацијата поздрава“, рече Стил.

Тој заклучи дека врвот на долговечноста во Европа сè уште не е достигнат, бидејќи во многу земји животниот век се уште се зголемува кај постарите луѓе.

„Проблемот е смртноста кај помладите луѓе, каде што има многу простор за намалување на ризикот и спречување на прерана смрт“, рече Стил.

Се намалува животниот век на Европејците

Мистериозната „црна дупка“ на Пацификот предизвика реакции на интернет

Хроно исхраната не е диета туку посебен режим

Високата концентрација на хлор во водата го зголемува ризикот од рак

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Зошто лажеме и зошто другите не лажат нас

„Вистинска храна“ – база на податоци оценува 50.000 преработени прехранбени производи

Игбо и ангика: Како да се спасат 3.000 загрозени јазици во светот

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

BidSvoj 2023 © Сите права задржани

By admin, 2 monthsFebruary 21, 2025 ago

Сите

Хроно исхраната не е диета туку посебен режим

Facebook-f

Youtube

Instagram

Tiktok

Linkedin

Хроно исхраната не е диета туку посебен режим

Хроно исхраната е режим на внесување храна заснован на конзумирање на одредени видови храна во одредено време, во согласност со природниот биолошки ритам на телото.

Што е хроно исхрана?

Нутриционистите објаснуваат дека хроно исхраната вклучува јадење храна во точно дефинирани временски интервали од најмалку 4 часа. Вака телото со природен ритам го „следи“ лачењето на хормоните (инсулин, кортизол, мелатонин) во нашето тело. Покрај тоа, важно е да се внимава при изборот на храна и да се биде умерен во внесувањето. Најважно е да се следат временските линии.

Многу нутриционисти веруваат дека хроно исхраната е еден од најдобрите режими на исхрана, бидејќи се зема предвид кога на телото му требаат одредени видови храна и како се комбинира храната, што е особено корисно за слабеење. Програмата за хроно диета не вклучува броење калории или мерење на тежината на храната, туку функционира на принципот на правилно комбинирање на храната и почитување на биолошкиот ритам на телото.

Забранети се шеќер, скробен зеленчук, бело брашно и квасец, сите закуски, како и кравјо и растително млеко.

Најважните упатства за правилно спроведување: Како изгледа хроно исхраната низ правилата?

Основните упатства за хроно исхрана се:

Шема на оброци (строг распоред на оброци) Појадокот е најважниот оброк, кој треба да биде богат со масти и протеини (јајца, сирење, путер, интегрален леб…). Ручекот во хроно режим е избалансиран оброк со најмногу протеини и растителни влакна (црвено или бело месо, риба, мешунки, салата); Јаглехидратите се дозволени, но во ограничени количини. Вечерата е најлесниот оброк, богат со протеини и без јаглехидрати (риба, бело месо, зеленчук).

Правење паузи помеѓу оброците Времето што треба да помине помеѓу оброците е 4 до 6 часа. Едно од најважните правила е меѓу оброците да не се грицка или да се консумира друга храна, освен течности (исто така според правилата). Телото мора да го свари претходниот оброк пред да го конзумира следниот.

Избор на храна во одредено време од денот Јаглехидратите и мастите (леб од цело зрно, путер, сирења…) се дозволени за појадок. За ручек и вечера, тие треба да се избегнуваат и да се вклучат протеини и влакна.

Се избегнува шеќер и рафинирана храна Забранети се белиот шеќер и брашно, слатките и индустриски преработената и рафинирана храна. Не се препорачуваат засладувачи, освен за стевиа (само означена како 100 проценти стевиа).

Внес на течности Водата е задолжителна, но не треба да се пие веднаш по оброкот. Препораките се дека тоа треба да биде најмалку половина час пред или после јадење, а најдобар начин да го започнете денот е со билен чај или лимонада половина час пред оброците. Дозволено е кафе и чај, без млеко и шеќер. Идеално е да пиете две кафиња дневно – после појадок и после ручек.

Задолжителна физичка активност и доволно сон Редовната физичка активност од најмалку 45 минути дневно ќе ги подобри резултатите од спроведувањето на овој режим. Квалитетниот, ефикасен сон е од суштинско значење за регулирање на секрецијата на хормоните и метаболизмот, како и за целокупното здравје.

Хроно исхраната не е диета туку посебен режим

Високата концентрација на хлор во водата го зголемува ризикот од рак

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Зошто лажеме и зошто другите не лажат нас

„Вистинска храна“ – база на податоци оценува 50.000 преработени прехранбени производи

Игбо и ангика: Како да се спасат 3.000 загрозени јазици во светот

Утринското кафе го штити срцето и го намалува ризикот од смртност за 16 проценти

Зениците ја кријат тајната на што и како се сеќаваме?

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

BidSvoj 2023 © Сите права задржани

By admin, 2 monthsFebruary 18, 2025 ago

Сите

Високата концентрација на хлор во водата го зголемува ризикот од рак

Facebook-f

Youtube

Instagram

Tiktok

Linkedin

Високата концентрација на хлор во водата го зголемува ризикот од рак

Нивото на хлорирање на водата за пиење вообичаено во САД и во Европската унија може да го зголеми ризикот од неколку видови на рак, откриваат новите анализи и истражувања спроведени ширум светот.

Процесот на дезинфекција на водата со хлор создава трихалометани (THM), нуспроизвод кој се наоѓа во речиси сите јавни системи за вода за пиење низ САД и ЕУ, пренесува лондонски Гардијан.

Според проценките на истражувачите, речиси 300 милиони луѓе само во САД користат вода со загрижувачки нивоа на оваа штетна супстанција во нивната вода.

Иако процесот на хлорирање на водата е евтин, ефикасен и лесно достапен метод за елиминирање на штетните и опасните микроорганизми, тој носи ризик од рак. Авторите на студијата тврдат дека хлорираната вода носи 33 отсто зголемен ризик од рак на мочниот меур и 15 отсто зголемен ризик од колоректален карцином.

– Она што го видовме беше алармантно. „Сепак, ни требаат уште некои висококвалитетни студии“, рече Емили Хелте, водечки истражувач во Институтот Каролинска во Шведска.

Процесот на дезинфекција на водата воведен на почетокот на 20 век во САД драматично го зголеми животниот век на човекот бидејќи значително ги намали микробните инфекции и болестите што се пренесуваат преку вода, како што се колера и тифусна треска. Дури во 1970-тите истражувачите откриле дека овој процес има и негативни последици бидејќи хлорот, кога се додава во водата, хемиски реагира со органски соединенија, како што се распаѓање на растителен материјал, и создава стотици потенцијално токсични нуспроизводи.

Познато е дека некои од најчестите нуспроизводи, како на пр хлороформ, бромоформ, бромодихлорометан и хлородибромометан се покажаа како генотоксични и канцерогени во експериментите на лабораториски заморчиња.

Високата концентрација на хлор во водата го зголемува ризикот од рак

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Зошто лажеме и зошто другите не лажат нас

„Вистинска храна“ – база на податоци оценува 50.000 преработени прехранбени производи

Игбо и ангика: Како да се спасат 3.000 загрозени јазици во светот

Утринското кафе го штити срцето и го намалува ризикот од смртност за 16 проценти

Зениците ја кријат тајната на што и како се сеќаваме?

Дали консумирањето кафе и чај може да придонесе за превенција од рак на главата и вратот?

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

By admin, 2 monthsFebruary 17, 2025 ago

Сите

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Facebook-f

Youtube

Instagram

Tiktok

Linkedin

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Древните египетски мумии мирисаат на дрво, зачини и имаат сладок мирис, покажува првото систематско истражување на експерти од Љубљана, Лондон и Египет, кои користеле и електронски нос, објави Хемискиот и хемиско-технолошкиот факултет во Љубљана.

Покрај мирисот на мумиите, истражувањето носи и некои нови сознанија за практиката на мумификација во древниот Египет, објави агенцијата СТА.

Истражувачите ги измерија и квантифицираа супстанциите што ги емитираат девет мумии изложени и сочувани во Египетскиот музеј во Каиро, а тим експерти обучени за мириси потоа ги опишаа мирисите според нивните мирисни ноти, интензитет и пријатност.

Водечкиот автор на студијата, Матија Стрлиќ, професор на Хемискиот факултет во Љубљана, вели дека мирисот на мумиите со години ги интересира експертите и пошироката јавност, но дека досега не е спроведена комбинирана хемиска и сензорна студија.

„Роволуционерното истражување навистина ни помага подобро да планираме конзервација и да ги разбереме античките материјали за балсамирање. Додава уште еден слој на податоци што ќе ги збогати музејските изложби“, рече тој.

Наодите отвораат нови можности за подобрување на музејската презентација на мумиите, бидејќи посетителите би можеле да го доживеат египетското наследство и преку мирис.

Директорот на египетскиот музеј Али Абделхалим, кој е коавтор на студијата, рече дека идентификувањето на различни техники и материјали за мумификација обезбедува увид во периодот, местото и социо-економскиот статус на мумифицираното лице.

Мирисот бил клучен за старите Египќани за време на процесот на мумификација, бидејќи пријатните мириси биле поврзани со телата на божествата и нивната чистота.

Дури и денес, околу 5.000 години подоцна, мирисот на мумиите често се опишува како пријатен, поради смоли и маслата од четинари и други растителни масла и смоли, како и восоците што се користат во процесот на мумификација.

Дали знаете како мирисаат мумиите?

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Зошто лажеме и зошто другите не лажат нас

„Вистинска храна“ – база на податоци оценува 50.000 преработени прехранбени производи

Игбо и ангика: Како да се спасат 3.000 загрозени јазици во светот

Утринското кафе го штити срцето и го намалува ризикот од смртност за 16 проценти

Зениците ја кријат тајната на што и како се сеќаваме?

Дали консумирањето кафе и чај може да придонесе за превенција од рак на главата и вратот?

Направен супер чувствителен сензор кој детектира пестициди во храната

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

By admin, 2 monthsFebruary 15, 2025 ago

Сите

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

Facebook-f

Youtube

Instagram

Tiktok

Linkedin

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

Внатрешното јадро на Земјата изгледа дека го променило обликот во изминатите 20 години, покажуваат мерењата на сеизмичките бранови. Сепак, однесувањето на овие бранови може да се објасни и со други промени во центарот на нашата планета.

Од 1990-тите, моделите и сеизмичките мерења сугерираат дека внатрешното јадро на Земјата ротира со свое темпо. Со децении, неговата ротација се забрзува и забавува во однос на остатокот од планетата и може да влијае на нештата како должината на денот, пишува New Scientist.

Овие промени во голема мера се должат на магнетните сили создадени со конвекција во течното надворешно јадро на Земјата, рече Џон Видали од Универзитетот во Јужна Калифорнија.

Овие магнетни сили или слични процеси можат да го променат обликот на внатрешното јадро, како и неговата ротација. Сепак, до сега беше невозможно да се направи разлика помеѓу промена на ротацијата и промена на формата.

Сега Видал и неговите колеги ги анализираа сеизмичките бранови генерирани од 128 земјотреси во близина на брегот на Јужна Америка од 1991 до 2023 година. Овие бранови беа мерени со инструменти во Алјаска откако поминаа низ планетата.

Благодарение на ова, истражувачите открија 168 пара сеизмички бранови кои минувале низ иста или слична област на внатрешното јадро, но во различно време. Идентификувањето на овие парови беше можно благодарение на неодамнешната работа за подобро разбирање на промените во ротацијата на внатрешното јадро, рече Видали.

И двата брана во парот што не минуваа низ јадрото имаа сличен модел, што сугерира дека ништо не се променило во тие области на планетата помеѓу двата земјотреси. Сепак, паровите бранови кои се сретнаа со внатрешното јадро не се поклопија, што покажува дека нешто во јадрото се променило повеќе отколку што може да се објасни со разликата во ротацијата.

Сето ова покажува дека внатрешното јадро не само што се забрзува и забавува со децении, туку и ја менува формата. Тие велат дека овие промени најверојатно се предизвикани од конвекцијата во надворешното јадро што магнетно делува на работ на цврстото внатрешно јадро или од интеракциите помеѓу внатрешното јадро и структурите во долниот дел од обвивката на јадрото.

Хрвоје Ткалчиќ од Австралискиот национален универзитет, кој не беше вклучен во истражувањето, рече дека ова е чекор напред во разбирањето на промените во внатрешното јадро.

Изгледа дека подземните сили го деформираат јадрото на Земјата

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Зошто лажеме и зошто другите не лажат нас

„Вистинска храна“ – база на податоци оценува 50.000 преработени прехранбени производи

Игбо и ангика: Како да се спасат 3.000 загрозени јазици во светот

Утринското кафе го штити срцето и го намалува ризикот од смртност за 16 проценти

Зениците ја кријат тајната на што и како се сеќаваме?

Дали консумирањето кафе и чај може да придонесе за превенција од рак на главата и вратот?

Направен супер чувствителен сензор кој детектира пестициди во храната

Постои врска помеѓу брзината на одење и доброто стареење

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

By admin, 3 monthsFebruary 12, 2025 ago

Сите

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Facebook-f

Youtube

Instagram

Tiktok

Linkedin

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Дури и краткотрајната изложеност на опасните ПМ честички во воздухот може да ја наруши способноста на луѓето да се фокусираат на она што го прават, дури и на најосновните активности, како одењето во самопослуга, покажа новото истражување. Загадувањето на воздухот ја слабее и човечката способност за интерпретација на емоциите и општествено прифатливото однесување, пишува MedicalXpress.

Научниците ги тестирале когнитивните способности на учесниците во студијата на чист воздух, но и по 4 часа поминати во загаден воздух.

Тестовите ја проценуваа работната меморија, селективното внимание, препознавањето на емоциите, психомоторната брзина и концентрацијата.

Студијата на научниците од Универзитетот во Бирмингем и Универзитетот во Манчестер, објавена во Nature Communications, покажа дека загадувањето негативно влијае на селективното внимание и препознавањето на емоциите, без оглед на тоа дали дишат нормално или само преку устата.

Експертите сугерираат дека за тоа можеби се виновни воспалителните процеси предизвикани од загадувањето, но нагласуваат дека загадувањето не влијаело на работната меморија. Ова покажува дека некои функции на мозокот се поотпорни на краткорочно загадување.

„Нашата студија дава убедливи докази дека дури и краткотрајното изложување на ПМ честичките може да има негативно влијание врз функциите на мозокот клучни за секојдневните активности“, рече д-р Томас Фахерти, коавтор и експерт од Универзитетот во Бирмингем.

Френсис Поуп, професор на истиот универзитет и коавтор на студијата, вели дека лошиот квалитет на воздухот го нарушува интелектуалниот развој и продуктивноста на работата.

– Ова може да има социјални и економски импликации во високо технолошкиот свет зависен од когнитивната извонредност. Намалената продуктивност влијае на економскиот раст, затоа итно е потребно построго регулирање на квалитетот на воздухот и потребни се мерки за борба против штетните ефекти од загадувањето врз мозокот, особено во високо загадените урбани средини, рече тој.

ПМ честичките се кратенка за терминот particulate matter, што се однесува на честичките во воздухот. Тие можат да бидат PM 10, кој има дијаметар до 10 микрометри и PM 2,5, кој има дијаметар до 2,5 микрометри.

ПМ честичките удираат директно во мозокот

Кај нас

Кои сме ние

Дигитална платформа
Мултимедијални содржини
Инспиративни приказни
Будиме идеи

Следете не!

By admin, 3 monthsFebruary 11, 2025 ago