Со проучување на резултатите од 10 студии со повеќе од 80.000 деца, научниците истражувале како гените влијаат на успехот на децата на училиште. Оваа нова анализа покажува дали и колку нашата ДНК може да ги предвиди оценките што децата ќе ги имаат на училиште, но и предупредува на опасностите што се закануваат доколку родителите слепо ја следат генетиката сами.
Во текот на изминатите две децении, истражувачите развија нов метод за користење на ДНК за да предвидат колку некој може да биде успешен во училиште. Овој метод е познат како „полигенски резултат“. Во суштина, тоа покажува колкаво влијание имаат гените врз тенденцијата за учење и што тоа може да направи за децата и родителите.
Гените се само тенденции
Полигенските резултати се резиме на варијанти на ДНК – полиморфизми на единечни нуклеотиди или кратки „парчиња“ кои се најмалата единица за генетски разлики меѓу луѓето.
За да откријат кои од нив се поврзани со образованието, истражувачите ја споредиле ДНК на луѓе со различни нивоа на образовни квалификации, почнувајќи од дипломи од средно училиште до докторати.
Овие споредби треба да покажат кои варијанти на ДНК се почести кај луѓето со повеќе образовни квалификации во споредба со оние со помало образование. Значи, полигенските резултати се збир на варијантите на ДНК што ги носи една личност, а кои се поврзани со образованието.
Полигенските резултати не значат дека нечии особини или способности се поставени во камен. Наместо тоа, тие индексираат генетска тенденција или веројатност да се размислува, чувствува и дејствува на одредени начини.
Уделот на генетиката во училишниот успех
На пример, на децата со пониски генетски склоности за добро училишна работа веројатно им е потешко да седнат и да се концентрираат на домашните задачи отколку децата со повисоки генетски склоности за образование.
Тоа, сепак, не значи дека нема да седнат и да се концентрираат на домашните задачи. Но, тоа не значи дека тие се полоши ученици од децата со поголеми генетски склоности за образование. Едноставно, нивната училишна работа е помалку веројатно да биде лесна.
Анализата обедини податоци од 10 студии во кои беа вклучени вкупно 83.000 деца и адолесценти за да покаже дека полигенските резултати предвидуваат колку добро некој оди во училиште. Аналитичката проценка сугерира дека до 25 проценти од разликите во училишните оценки меѓу поединците може да се припишат на генетски разлики.
Потенцијална злоупотреба на истражувањето
Исто така, анализата ја нагласува важноста на генетските разлики во разбирањето зошто децата се разликуваат во нивните способности за учење. Но, написот исто така нагласува две главни етички грижи за генетското предвидување во училиштата.
Прво, предвидувањата базирани на ДНК може да се злоупотребуваат. На пример, тие може да резултираат со тоа што некои деца ќе бидат исклучени од тешки часови или предизвикувачки средини во училницата ако нивната генетика погрешно се протолкува како бариера за учење. Како резултат на тоа, разликите во училишните оценки на децата би станале уште поголеми. Покрај тоа, ова лажно толкување на предвидувањата засновани на ДНК може да ги зајакне наративите кои неправедно ги етикетираат некои деца како „изгубени случаи“.
Реакциите и загриженоста на родителите
Друга загриженост е дека децата и нивните семејства може да реагираат негативно ако слушнат дека нивните полигенски резултати се ниски. На пример, родителите може да се чувствуваат виновни за генетиката на нивните деца или децата може да ја изгубат мотивацијата во учењето ако веруваат дека ниските полигенски резултати ги прават малку веројатно дека ќе успеат.
– Сметаме дека овие етички проблеми можат да се ублажат. Еден важен начин е да се едуцираат семејствата, децата, наставниците и пошироката јавност за тоа што значи генетика. Колку повеќе луѓе знаат, учат за генетиката, помала е веројатноста да паднат на лажната приказна дека „ДНК е судбина“ – вели Кирсти Вајлдинг од Универзитетот во Њујорк, која е и коавтор на истражувањето.
Таа нагласува дека треба да се направат повеќе истражувања за влијанието на генетиката врз разликите во училишните перформанси.
– Според зборовите на Марија Кири: „Од ништо во животот не треба да се плашиме, само да го разбереме. Сега е време да се разбереме повеќе, за да се плашиме помалку“ – заклучува Кирсти Вајлдинг.