Во овој текст ќе презентираме факти за хранливата вредност на млекото, неговите здравствени придобивки и потенцијални ризици, како и алтернативи за оние кои не можат или не сакаат да го консумираат.

Нутритивните вредности на млекото

Млекото е познато како извор на висококвалитетни протеини и есенцијални хранливи материи. Една чаша (240 ml) млеко со намалена маснотија (2%) содржи:

• Калории: 122
• Протеини: 8,17 гр
• Маснотии: 4,64 g
• Јаглехидрати: 12 гр
• Калциум: 307 mg
• Шеќер: 12 гр
• Натриум: 95 mg

Млечните протеини ги содржат сите девет есенцијални амино киселини, кои се клучни за градење мускули, невротрансмитери и производство на хормони. Исто така, млекото е значаен извор на калциум, кој е неопходен за здравјето на коските и забите.

Придобивки од млекото

Млекото има бројни здравствени придобивки кои се широко признати:

• Контрола на апетитот: Високата содржина на протеини, лактоза и масти во млекото може да помогне во одржувањето на ситост, што може да придонесе за подобра контрола на апетитот. Истражувањата покажаа дека полномасното млеко може да го намали чувството на глад до четири часа.
• Развој на коските: Млекото содржи голем број на хранливи материи неопходни за развој на коските, како што се калциум, фосфор, магнезиум и витамин Д. Редовното консумирање млеко во детството и адолесценцијата е поврзано со подобро здравје на коските и помал ризик од остеопороза во староста.
• Здравје на срцето: Иако резултатите од истражувањето понекогаш се контрадикторни, млечните производи со малку маснотии може да помогнат во намалувањето на крвниот притисок, а со тоа да се намали ризикот од хипертензија и мозочен удар.

Негативни ефекти на млекото

Иако млекото има многу придобивки, постојат и потенцијални ризици, особено за оние кои се алергични на млечни производи или имаат нетолеранција на лактоза:

• Акни и кожни состојби: Консумацијата на млеко може да го зголеми ризикот од појава на акни, а кај некои луѓе може да ги влоши состојбите како егзема и розацеа. Истражувачите веруваат дека млечните производи можат да предизвикаат воспалителен одговор во телото, што доведува до овие проблеми со кожата.
• Алергии: Алергијата на млеко е релативно честа кај децата, но повеќето од нив ја надминуваат оваа алергија до адолесценцијата. Алергиските реакции на млекото може да вклучуваат осип, повраќање, гадење, па дури и сериозни реакции како што е анафилакса.
• Нетолеранција на лактоза: Нетолеранцијата на лактоза е широко распространета и симптомите вклучуваат надуеност, грчеви, дијареа и гадење. Овие состојби се предизвикани од неможноста на телото правилно да ја вари лактозата, шеќерот присутен во млекото.
• Ризик од фрактури: Иако млекото може да помогне во зајакнувањето на коските, некои студии сугерираат дека прекумерното консумирање може да го зголеми ризикот од фрактури, особено кај средовечните жени.
• Врска со ракот: Некои истражувања сугерираат дека консумирањето млеко може да го зголеми ризикот од одредени видови на рак, како што е ракот на простата кај мажите и ракот на јајниците кај жените, иако потребни се повеќе студии за да се потврди ова.

Препорачани количини и алтернативи

За повеќето луѓе, млекото може да биде корисен дел од исхраната. Три порции млечни производи дневно се препорачуваат за возрасни и деца над девет години. Сепак, поради потенцијалните ризици и нетолеранцијата на лактоза, некои луѓе треба да размислат за алтернативи како што е млекото од растително потекло (соја, бадем, овес), кое може да обезбеди слична хранлива вредност, но со помалку потенцијални ризици.

Бројни придобивки и потенцијални ризици

Млекото може да биде важен дел од урамнотежена исхрана, но не е погодно за секого. Луѓето со алергии на млеко или нетолеранција на лактоза треба да избегнуваат млечни производи и да се консултираат со лекар за соодветни алтернативи. Иако млекото нуди бројни здравствени придобивки, важно е да ги разберете потенцијалните ризици и да донесете информирана одлука дали млекото треба да биде дел од вашата исхрана.