Депресија: Што да направите кога ниту една форма на третман не помага

Депресијата е ментална состојба, нарушување на расположението, кое е сосема различно од вообичаените промени на расположението и реакции на секојдневниот стрес. Депресијата е долготрајна и понекогаш е вистински предизвик да се најде вистинската терапија за пациентот. Врз основа на комбинација на методи – снимањето на мозокот и вештачката интелигенција, новото истражување во списанието Nature Medicine открива шест подтипови или „биотипови“ на депресија.

Депресија отпорна на лечење 

Депресијата е еден од најчестите психолошки проблеми во современиот свет. Според Светската здравствена организација, три до четири отсто од населението во индустријализираните земји страда од депресија. Исто така, се претпоставува дека повеќе од две третини од самоубиствата се резултат на тешка и нетретирана или неуспешно третирана депресија.

Се верува дека 30 до 40 проценти од депресивните луѓе не се подобруваат откако ќе пробаат една од терапиите. Околу 30 проценти од луѓето имаат депресија отпорна на третман. Тоа се луѓе кои продолжуваат да страдаат длабоко и покрај повеќекратните обиди да се најде соодветен лек.

Како да се одреди најдобриот начин на лекување?

– Во моментов нема тестови кои би помогнале да се одреди типот на депресија и терапијата која би била најпогодна за одредена форма на депресија. Во моментов се потпираме само на она што ни го кажува пациентот и на набљудување на симптомите – вели една од авторките на студијата д-р Лин Вилијамс, професорка по психијатрија на Медицинскиот факултет на Универзитетот Стенфорд во Калифорнија.

Во таква ситуација пациентот добива еден модел на лекување, нема напредок, па преминува на друга форма на терапија, а во меѓувреме состојбата дополнително се влошува. Оваа почетна точка беше и мотивот за студијата, во која експертите се трудат да ја откријат вистинската терапија за секој поединечен пациент на најдобар и најбрз можен начин.

6 биолошки подтипови на депресија

Истражувачите на Медицинскиот факултет на Универзитетот Стенфорд ја класифицираа депресијата во шест биолошки подтипови: клиничка депресија, генерализирано анксиозно растројство, панично растројство, социјална анксиозност, опсесивно-компулсивно нарушување и посттрауматско стресно растројство.

Тие користеле функционална магнетна резонанца за мерење на мозочната активност и се фокусирале на мозочните региони кои играат важна улога во развојот на депресијата. Можеби активноста на учесниците, кои во просек имаат околу 35 години, била следена за време на тестови кои го испитувале нивното когнитивно и емоционално функционирање.

Комбинација на бихејвиорална терапија и антидепресиви

Користени се податоците на 801 субјект со дијагноза депресија или анксиозност и 137 лица кои не страдале од депресија. Случајно беа испитани околу 250 учесници во бихејвиорална терапија кои земаа еден од трите најчесто користени антидепресиви: венлафаксин, есциталопрам или сертралин во исто време.

Биотиповите на депресија се во корелација со разликите во симптомите и извршувањето на задачите. Пациентите со подтип на депресија која се карактеризира со силна мозочна активност во когнитивните региони на мозокот најдобро реагираа на антидепресивот венлафаксин. Бихејвиоралната терапија најмногу им помогнала на оние луѓе кај кои биле забележани повисоки нивоа на мозочна активност во состојба на мирување.

Како да се намали стигмата?

Експертите кои учествуваа во ова истражување ги охрабруваат пациентите да бараат третман и истакнуваат дека „постои постојан напредок“ додека научните тимови работат на пронаоѓање на најдобрата форма на терапија за секој пациент.

Чувството на тага и безнадежност се најчестите придружници на депресијата. Забележано е дека овие луѓе повеќе не се заинтересирани за активностите во кои уживаа порано. Состојбата е често придружена со чувство на нејасен страв (анксиозност), во најтешките случаи лицето ја губи волјата за живот и размислува за самоубиство.

Една од целите на ова истражување е да се намали нивото на стигма што често ја придружува депресијата.

– Луѓето кои се лекуваат од депресија долго време и на различни начини, кога ниту една од понудените терапии не води кон подобрување, мислат дека тоа е нивна вина и дека не се трудат доволно. Ова истражување ги испитува функциите на мозокот и би можело да биде од голема помош во пронаоѓањето на најдобрата форма на терапија за секој пациент што е можно поефикасно – вели д-р Вилијамс.

Недостатоци на студијата

Истражувачите кои не учествувале во оваа студија наведуваат дека оваа работа е пробив, но исто така додаваат дека сè уште не може да се дадат прецизни заклучоци, бидејќи експертите од Медицинскиот факултет на Универзитетот Стенфорд испитувале само една форма на психотерапија и три лекови. Во реални услови, лекарите треба да направат избор врз основа на повеќе од 30 различни антидепресиви.