Пронајдено животно на кое не му треба кислород за да преживее
Некои вистини за Универзумот и нашето искуство во него изгледаат непроменливи: небото е над нашите глави, ништо не може да патува побрзо од светлината, на повеќеклеточните организми им треба кислород за да живеат… но ова последното ќе мора да се преиспита, бидејќи научниците уште во 2020 откриле паразит налик на медуза на кој му недостасува митохондријален геном: тој е првиот повеќеклеточен организам кој не дише и живее без кислород.
Ова откритие не само што го менува нашето разбирање за тоа како функционира животот на планетата Земја: тоа може да предизвика многу за потенцијалниот вонземски живот, пишува Sciencealert.
Способноста да се метаболизира кислородот (т.е. да се дише) е развиена пред повеќе од 1,45 милијарди години. Секоја клетка во нашето тело има голем број на митохондрии неопходни за дишење. Постојат адаптации кои им овозможуваат на некои организми да преживеат во услови на ниско ниво на кислород. Некои едноклеточни организми имаат еволуирано органели поврзани со митохондриите за анаеробен метаболизам (во отсуство на кислород), но можноста за исклучиво анаеробни повеќеклеточни организми е предмет на научна дебата.
Така беше се додека тим на истражувачи, предводени од Дијана Јахаломи од Универзитетот во Тел Авив во Израел, не одлучија подетално да го проучат паразитот Henneguya salminicola кој традиционално живее на лосос, кој припаѓа на истиот вид како коралите, медузите и анемоните. Иако цистите што ги создава во рибиното месо се непривлечни, овие паразити не се штетни и живеат во симбиоза со лососот во текот на целиот животен циклус.
Скриен внатре во својот домаќин, паразитот може да преживее хипоксични (без кислород) услови, но колку точно е тоа, тешко е да се знае без увид во неговата ДНК. Така, истражувачите користеле длабоко секвенционирање и флуоресцентна микроскопија за да го проучуваат H. salminicola и откриле дека таа го изгубила својот митохондријален геном. Покрај тоа, паразитот го изгубил капацитетот за аеробно дишење и речиси сите нуклеарни гени вклучени во митохондријалната транскрипција и репликација.
Истите методи беа користени за проучување на тесно сродниот паразит на рибата Myxobolus squamalis, но резултатите покажаа дека на паразитот од лосос (повеќеклеточен организам) не му треба кислород за да преживее.
Овие суштества некогаш покажаа тренд на генетско поедноставување: во текот на милиони години тие се претворија во едноставни паразити што ги гледаме денес. Тие го изгубиле најголемиот дел од оригиналниот геном на медузата, но ја задржуваат сложената структура на „екстремитети“ слични на око, со кои се држат до својот домаќин.
Откритието ќе му помогне на рибарството да ги прилагоди своите стратегии за борба против паразити; иако е безопасен за човековото здравје, лососот изопан со мала чудна медуза не е привлечен за јадење.
„Откритието потврдува дека адаптацијата кон анаеробна средина не е единствена за едноклеточните организми, туку еволуирала во повеќеклеточно, паразитско животно“, објаснуваат истражувачите во нивниот труд, објавен во февруари 2020 година, истакнувајќи дека „H. salminicola дава можност да се разбере еволутивната транзиција од аеробен во ексклузивен анаеробен метаболизам“.
