Во Финска, градинките направија иновативен чекор кон подобрување на здравјето на децата преку создавање на природна средина во градските дворови. Играњето во зеленило и грмушки само еден месец може да биде доволно за да се промени имунолошкиот систем на детето, покажа експеримент спроведен во оваа нордиска земја, пишува Science alert.
Кога работниците во расадникот поставуваа тревници, засадија грмушки (како џуџеста смрека и боровинки) и им дозволуваа на децата да ги чуваат културите во жардинери, разновидноста на микробите во цревата и кожата на малите деца изгледаше поздрава за многу краток временски период.
Во споредба со децата од градот кои си играат во стандардните урбани градинки со дворови покриени со камени плочи, плочки и чакал, децата на возраст од 3, 4 и 5 години во овие зелени градинки покажале зголемено ниво на Т-клетки и други важни имунолошки маркери во крвта во рок од 28 дена.
– Откривме и дека цревната микробиота на децата кои примале зелена е слична на цревната микробиота на децата кои секојдневно ја посетуваат шумата – објасни научникот Марја Рослунд од Универзитетот во Хелсинки во 2020 година, кога беше објавено истражувањето.
Претходните истражувања покажаа дека раната изложеност на зелени површини е некако поврзана со добрата функционалност на имунолошкиот систем, но сè уште не е сосема јасно дали оваа врска е причинско-последична или не. Експериментот во Финска беше првиот кој експлицитно манипулираше со урбаната средина на детето, а потоа ги тестираше промените во нивниот микробиом и имунолошкиот систем на детето.
Иако наодите не ги даваат сите одговори, тие ја поддржуваат водечката идеја – имено, дека промената на микробите во животната средина може релативно лесно да влијае на добро воспоставениот микробиом кај децата, давајќи им на нивниот имунолошки систем поттик во процесот.
Теоријата дека средина богата со живи суштества влијае на нашиот имунитет е позната како „хипотеза за биолошка разновидност“. Врз основа на оваа хипотеза, губењето на биодиверзитетот во урбаните средини би можело да биде барем делумно одговорно за неодамнешното зголемување на имунолошките болести.
– Резултатите од оваа студија ја поддржуваат хипотезата за биолошката разновидност и концептот дека ниското ниво на биолошка разновидност во модерната животна средина може да доведе до слабо формиран имунолошки систем и последователно да ја зголеми преваленцата на болести со посредство на имунитет – објаснуваат авторите во студијата од 2020 година. .
Студијата ги спореди еколошките микроби пронајдени во дворовите на 10 различни урбани градинки, кои згрижуваат вкупно 75 деца на возраст од три до пет години. Некои од овие градинки имаа стандардни урбани дворови со бетон и чакал, додека други ги носеа децата секојдневно да поминуваат време во природа, а четири со дворови со трева и збрка.
Во текот на следните 28 дена, децата во последните четири градинки имаа време да си играат во нивниот нов двор пет пати неделно. Кога истражувачите ги тестирале нивните микробиоти на кожата и цревата пред и по експериментот, откриле подобрени резултати во споредба со првата група деца кои во исто време играле во градинки со помалку зеленило.
Дури и во толку кратко времетраење на студијата, истражувачите откриле дека микробите на кожата и во цревата на децата кои редовно играле на зелените површини се зголемиле во различноста – карактеристика што е поврзана со целокупниот поздрав имунолошки систем.
Нивните резултати во голема мера се совпаднаа со друга група деца кои секојдневно патуваа во природа. Кај децата кои излегле надвор – играјќи во нечистотија, трева и меѓу дрвја – зголемувањето на микроб наречен гамапротеобактерии се чини дека ја зајакнува имунолошката одбрана на кожата, како и ги зголемува корисните имунолошки секрети во крвта и го намалува интерлеукин-17А, кој е поврзан со имунолошки преносливи болести.
– Ова ја поддржува претпоставката дека контактот со природата ги спречува нарушувањата во имунолошкиот систем, како што се автоимуните болести и алергиите – изјави Синконен. Резултатите не ги покажаа целосно причинските ефекти на природата врз децата и ќе треба да се потврдат меѓу поголемите студии ширум светот. Сепак, се чини дека придобивките од зелените површини влијаат на имунолошкиот систем.
Истражувањата покажуваат дека излегувањето надвор позитивно влијае и на видот на децата, а престојот во природа е поврзан со подобро ментално здравје во подоцнежниот живот. Некои неодамнешни студии дури покажаа дека зелените површини се поврзани со структурни промени во мозокот на децата.
Што ги поттикнува овие неверојатни резултати сè уште е нејасно. Тоа може да биде поврзано со промени во имунолошкиот систем или нешто поврзано со дишењето свеж воздух, впивање на сонце, повеќе вежбање или помирен.
Со оглед на сложеноста на светот што не опкружува, многу е тешко да се контролираат сите фактори на животната средина кои влијаат на здравјето при спроведување на студиите. Иако децата од руралните области имаат помалку случаи на астма и алергии, достапната литература за врската помеѓу зелените површини и овие имунолошки нарушувања е неконзистентна.
Истражувањето, кое опфати мал примерок, најде само корелација и не можеше да смета на она што децата го правеле надвор од работното време во градинка, но позитивните промени кои биле забележани биле доволни за научниците во Финска да понудат некој совет.
– Најдобро би било децата да си играат во езерца и сите да копаме органска почва. Би можеле да ги носиме децата во природа пет пати неделно за да влијаеме на микробите – објасни екологот Аки Синкконен од Универзитетот во Хелсинки.
Промените се едноставни, штетите се мали, а потенцијалните придобивки големи. Поврзувањето со природата од детството е исто така добро за иднината на екосистемите на нашата планета. Истражувањата покажуваат дека децата кои поминуваат време надвор имаат поголема веројатност да сакаат да станат екологисти како возрасни, а во светот кој брзо се менува, ова е поважно од кога било.