Дали сте социјално анксиозни?

Сигурно барем еднаш сте биле во социјална ситуација кога сте се чувствувале нервозни или ви било непријатно. Можеби вашите дланки се испотиле пред важна презентација или состанок или едноставно сте нервозни поради запознавање нови луѓе. Сè на сè, јавен настап или влегување во просторија каде што не познаваме никого не е возбудливо за никого, но некои луѓе полесно се справуваат со тие непријатни ситуации.

Социјална анксиозност или социјална фобија е страв од вакви и слични социјални ситуации. Кај луѓето со ова нарушување, ваквите ситуации создаваат премногу стрес, поради што често избегнуваат социјални контакти. 

Работите што другите луѓе ги сметаат за „нормални“, како што се безопасниот разговор и контактот со очите, ги прават нервозни. Ова не само што влијае на општествениот живот, туку и на другите аспекти од животот. Просечната возраст кога најчесто се јавува социјална анксиозност е на возраст од 11 до 19 години, односно во тинејџерскиот период. Ова е едно од најчестите ментални нарушувања, а најтешкиот дел е да станете свесни за проблемот и да побарате помош.

Како да се разликува срамежливоста од социјалната анксиозност?

За некои луѓе, социјалната анксиозност се јавува само во една или две специфични ситуации, како на пример кога имаат јавен говор или треба да започнат разговор. Други се плашат од каква било социјална ситуација. Секој кој има социјална фобија може да ја доживее на различни начини, но ова се некои од најчестите ситуации: разговор со непознати, настапување во јавност, воспоставување контакт со очите, одење на забави, излегување на состанок, влегување во соба полна со луѓе, користење јавни тоалети, одење на училиште или работа, започнување разговори со други луѓе.

Не мора сите горенаведени ситуации да ви предизвикаат непријатност. На пример, можеби немате проблем да зборувате пред голема група луѓе, но одењето на забава да е ноќна мора. Или можеби сте одлични во разговорите еден на еден, но вцрвенете кога влегувате во преполна училница. Секој кој страда од социјална анксиозност има различни причини зошто се чувствува непријатно во одредени ситуации, но генерално, зад таа непријатност стои стравот. Тоа може да биде страв од пресуда и туѓи очи, страв од срам и понижување, страв да не навредиш некого и страв да не бидеш во центарот на вниманието.

Како се манифестира социјалната анксиозност?

Повторно, искуството може да варира, но ако страдате од овој тип на нарушување, може да почувствувате зголемена самосвест во стресни ситуации, интензивен страв од осудување, срамежливост кога другите ве гледаат, неподготвеност да разговарате со другите и потреба да се избегне контакт со очите. Може да се појават и физички симптоми, како што се забрзан пулс, мускулна напнатост, вртоглавица, плачење, потење, стомачни проблеми и отежнато дишење. Симптомите може да се појават непосредно пред настанот, како и по настанот кога трошите премногу време и енергија размислувајќи за тоа како сте се однесувале.

Социјална анксиозност – причина

Не постојат фактори кои предизвикуваат социјална фобија, но веројатно е вклучена генетиката, пишува WebMD. Ако имате член на семејството кој страда од овој тип на нарушување, поголема е веројатноста да го имате и вие. Тоа може да биде поврзано и со хиперактивна амигдала, делот од мозокот кој го контролира стравот.

Социјалната анксиозност обично се појавува околу 13-годишна возраст. Тоа може да биде поврзано со историја на злоупотреба и малтретирање. Срамежливите деца имаат поголема веројатност да станат социјално анксиозни како возрасни, како и децата чии родители премногу контролираат.

Како социјалната анксиозност влијае на секојдневниот живот?

Социјалната анксиозност може да го наруши и вашиот секојдневен живот. Ќе се најдете како избегнувате ситуации кои повеќето луѓе ги сметаат за „нормални“ и можеби ќе ви биде тешко да разберете како другите можат да се справат со ова. Кога го избегнувате општеството, тоа влијае на вашите лични односи и може да доведе до негативни мисли, депресија, ниска самодоверба, може да развиете лоши социјални вештини и да бидете премногу чувствителни на критики.

Ако мислите дека имате социјална фобија, обидете се да разговарате со професионалец, лекар или терапевт за тоа. Разговарајте за вашите стравови и грижи и тие ќе проценат дали имате нормална социјална анксиозност или дали ви треба третман.